በቀርጤስ የሚገኘው የኖሶስ ቤተ መንግስት የንጉስ ሚኖስ አፈ ታሪክ ቤተ-ሙከራ ተምሳሌት ተደርጎ ይቆጠራል፣ እሱም አስፈሪውን ሚኖታወርን የደበቀበት። የዚህ ጭራቅ አፈ ታሪክ ሲመዘገብ, ሕንፃው ከረጅም ጊዜ በፊት ወድሟል, እና ሁሉም ሰው ስለ ሚኖአን ስልጣኔ አስቀድሞ ረስቷል. በዚህ ምክንያት, ቤተ መንግሥቱ ራሱ እንደ ምናባዊ, የማይጨበጥ ነገር መቆጠር ጀመረ. ይህ በ1878 ሚኖስ ካሎኬሪኖስ ትኩረትን ወደ ኮረብታው ስቦ እስከሳበበት ጊዜ ድረስ ቀጥሏል። በቁፋሮ ወቅት አርኪኦሎጂስቱ የንጉሣዊው ቤተ መንግሥት ውስብስብ አካል የሆኑ የማከማቻ ቦታዎችን አግኝቷል። በዚያን ጊዜ ቀርጤስ በቱርኮች ተይዛ ስለነበር የጥንት ስልጣኔዎች ጥናት እስከ ተሻለ ጊዜ ድረስ ተራዘመ።
በቀርጤስ የሚገኘው የኖሶስ ቤተ መንግስት በ1894 ዓ.ም አርተር ኢቫንስ ጉዳዩን በሰማ ጊዜ በድጋሚ ትኩረት ሰጥተው ነበር። ህንጻው ሊኖርበት በነበረበት አካባቢ መሬቱን ገዛው እና በ 1900 ቁፋሮ ጀመረ. የሰው ልጅ እንደዚህ አይነት መጠነ-ሰፊ ግኝቶችን ለረጅም ጊዜ አያውቅም, በትክክል በየቀኑ አርኪኦሎጂስቶች አዲስ ነገር አግኝተዋል. ብዙ ሐውልቶች, ክፈፎች, የነሐስ ዕቃዎች, የመጫወቻ ሰሌዳዎች, ድንጋይቫዝ ለብዙ ጥያቄዎች መልሶች ተገኝተዋል ነገር ግን በሚኖአን ሥልጣኔ ታሪክ ውስጥ ባዶ ቦታዎችም ነበሩ። ለምሳሌ፣ እስካሁን ድረስ ተመራማሪዎች መስመራዊ ፊደላትን መፍታት አልቻሉም።
ኢቫንስ መጠነ ሰፊ ቁፋሮዎችን ለማድረግ ብቻ ሳይሆን በቀርጤስ የሚገኘውን የኖሶስ ቤተ መንግስትንም በከፊል ለማደስ ወስኗል። የዚህ ሕንፃ ፎቶዎች አሁን በብዙ የፖስታ ካርዶች, በመመሪያ መጽሃፎች ውስጥ ሊታዩ ይችላሉ. ኢቫንስ በዘመኑ በነበሩ ሰዎች ቢተቸም ያለፈውን ነገር በመመልከት በ1900 ዓክልበ. ስለኖሩት የጥንት ሰዎች ሕይወት እና ባህል ትንሽ እንድንማር ያስቻለን በእሱ ታላቅ ሥራ ነው። ሠ. ኢቫንስ ያስመለሰው በ1450 ዓክልበ. ሁለተኛው ቤተ መንግሥት ነው። ሠ.፣ የመጀመሪያው በጠንካራ የመሬት መንቀጥቀጥ ወድሟል።
ከብዙ ሺህ ዓመታት በፊት የኖሩትን ሰዎች ባህል ማጥናት በጣም ከባድ ነው፣ነገር ግን አርኪኦሎጂስቱ ተሳክቶለታል። በቀርጤስ የሚገኘው የኖሶስ ቤተ መንግስት የንጉሱ፣ የመኳንንቱ እና የካህናቱ መኖሪያ ብቻ ሳይሆን የኖሶስ ከተማ አስተዳደራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ማእከል ነበር፣ በዚያን ጊዜ ወደ 90,000 የሚጠጉ ሰዎች ይኖሩበት ነበር። ቤተ መንግሥቱ ከዘመናዊቷ የደሴቲቱ ዋና ከተማ - ሄራክሊዮን 5 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ ተገንብቷል. መጠኑ 180 x 130 ሜትር ሲሆን ወደ 1000 የሚጠጉ ክፍሎች፣ መጋዘኖች፣ የፍሳሽ ማስወገጃ ሥርዓት፣ ግቢዎች እና አዳራሾች ይዟል።
ሚኖአውያን በሲሜትሜትሪነት አልተጣበቁም፣ስለዚህ በቀርጤስ የሚገኘው የኖሶስ ቤተ መንግስት ከላብይሪንት ጋር ይመሳሰላል፣ከዚያም አቀማመጡን ጠንቅቀው የሚያውቁ ብቻ መውጣት ይችላሉ። በተለይም በታችኛው ወለል ላይ በሚገኙት የፍጆታ ክፍሎች ውስጥ መጥፋት ቀላል ነበር. የድብል መጥረቢያ ምስል ብዙውን ጊዜ በግድግዳዎች ላይ ይገኛል -ላብራቶሪዎች. ምናልባትም፣ በዚህ ሕዝብ መካከል የተቀደሰ ምልክት ነበር፣ ስለዚህ "labyrinth" የሚለው ቃል የመጣው ከሊዲያን "ላብሪስ" ነው የሚል አስተያየት አለ, ነገር ግን እነዚህ ግምቶች ብቻ ናቸው.
ከጥንታዊው ሚኖአን ስልጣኔ ጋር ለመተዋወቅ እና አንዳንድ ምስጢሮቹን ለመማር የሚፈልግ ሁሉ የዚህን ህዝብ ባህል እና ወጎች ለመረዳት ወደ አድራሻው መምጣት አለበት- Knossos Palace, Crete, Greece. ይህ የደሴቲቱ ዋነኛ መስህብ ነው, ይህም በጎብኚዎች ላይ የማይረሳ ስሜት ይፈጥራል. አርኪኦሎጂስቶች ብዙ ሚስጥሮችን ፈትተዋል, ነገር ግን ሁሉም ነገር ግልጽ ነው ሊባል አይችልም. የሚኖአን ስልጣኔ ብዙ ሚስጥሮችን ይይዛል፣ እና ስለእነሱ ብናውቅ፣ ጊዜ ብቻ ይነግረናል።
