ሰማያዊ መስጊድ - ታሪክ እና አስደሳች እውነታዎች

2024 ደራሲ ደራሲ: Harold Hamphrey | [email protected]. ለመጨረሻ ጊዜ የተሻሻለው: 2023-12-17 10:07

ኢስታንቡልን በመላው አለም ታዋቂ ያደረጉ የኪነ-ህንጻ ሀውልቶችን መሰየም አስቸጋሪ አይደለም፡ ሰማያዊ መስጊድ፣ ሃጊያ ሶፊያ፣ የቶፕ ካፒ ሱልጣን ቤተ መንግስት። ነገር ግን መስጊዱ ልዩ ታሪክ አለው፣ በነገራችን ላይ፣ አህመዲዬ የሚለው ስም የተለየ ነው። በፖለቲካ ምክንያት የተገነባው በወጣት ገዥ አህመድ ቀዳማዊ ሲሆን በስሙም ተሰይሟል። በ 17 ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ ቱርክ በፖለቲካው መስክ ያላት አቋም ይናወጥ ነበር። የንጉሠ ነገሥቱን ስፋት ለማጉላት የሱቢሊም ፖርቴ ገዥ ታላቅ የሆነ የቤተ መቅደሱን ግንባታ ለመጀመር ወሰነ።

የባይዛንታይን አፄዎች ቤተ መንግስት በአንድ ወቅት ቆሞ የነበረበት አዲስ የሜትሮፖሊታን መስጊድ ሰማያዊ መስጊድ ሊወጣ ነበር። የዚያን ጊዜ ኢስታንቡል ከታላላቅ ቤተመቅደሶች አንዱ ነበረው - ሃጊያ ሶፊያ ፣ የቁስጥንጥንያ ሀጊያ ሶፊያ የክርስቲያን ካቴድራል በሙስሊም መንገድ ተለወጠ። ሆኖም የሥልጣን ጥመኛው ወጣት ሱልጣን በሁሉም የእስልምና ቀኖናዎች መሠረት የእግዚአብሔርን ቤተ መቅደስ ለመሥራት ወሰነ። የተዋጣለት አርክቴክት ሴዴፍቃር መህመድ-አጋ ግንባታውን እንዲቆጣጠር ተሹሟል።

አርክቴክቱ ከባድ ስራ ገጥሞት ነበር፡ ለነገሩ ሰማያዊ መስጂድ ከሀጊያ ሶፊያ በተቃራኒ መውጣት ነበረበት እንጂ ለመወዳደር አልነበረም። ጌታው ከሁኔታው በክብር ወጣ። ሁለትየአህመዲያ ጉልላቶች እንደ ሀጊያ ሶፊያ ተመሳሳይ ድንጋያማ ስለመሆናቸው ቤተመቅደስ በዘዴ አንድ ነጠላ የስነ-ህንፃ ስብስብ ፈጠረ። ልክ በዘዴ እና በማይታወቅ ሁኔታ ፣ አርክቴክቱ የባይዛንታይን ዘይቤን ይወርሳል ፣ በብቃት ከኦቶማን ጋር እየቀነሰ ፣ ከጥንታዊው እስላማዊ ቀኖናዎች ትንሽ ያፈነዳል። የግዙፉ ህንጻ ውስጠኛ ክፍል ጨለማ እና ጨለማ እንዳይመስል ለማድረግ አርክቴክቱ 260 መስኮቶችን በማቀድ የመብራት ችግርን ፈታው ለዚህም መስታወት በቬኒስ ታዘዘ።

ሱልጣን አህመድ አላህን የሚያወድስ ልዩ ነገር ስላዘዘ ሰማያዊ መስጂድ በአራት ሚናራዎች ያጌጠ ነበር - በካሬው አጥር ጥግ ላይ እንጂ በስድስት ያጌጠ ነበር። ይህም በሙስሊሙ አለም ላይ ትንሽ ሀፍረት አስከትሏል፡ ከዚያ በፊት አንድ ቤተመቅደስ ብቻ አምስት ሚናራዎች ነበሩት - የመካ ዋናው መስጊድ። ስለዚህ ሙላዎች በስድስቱ ቤተመቅደሶች ውስጥ የሱልጣን ኩራት መገለጫ እና የመካ ጠቀሜታ ለመላው ሙስሊሞች የተቀደሰችውን ለማዋረድ የተደረገ ሙከራ አድርገው አይተዋል። አህመድ ቀዳማዊ አሕመድ በመካ የሚገኘውን መቅደሱ ላይ ተጨማሪ ሚናሮች እንዲገነቡ ስፖንሰር በማድረግ ቅሌቱን አቆመው። ስለዚህም ከነሱ ውስጥ ሰባቱ ነበሩ እና ተገዢው አልተጣሰም።

ሰማያዊው መስጂድ ሌላ ያልተለመደ ባህሪ አለው፡ የጸሎት ቦታ ከአንድ እብነበረድ ተቀርጾ ነበር። ቤተ መቅደሱ የተገነባው እንደ ሱልጣን በመሆኑ፣ ለገዢው የተለየ መግቢያ ተዘጋጅቶ ነበር። እዚህ በፈረስ ደረሰ ነገር ግን ወደ በሩ ከመግባቱ በፊት ሰንሰለት ተዘርግቶ ነበር እና ለማለፍ ሱልጣኑ ዊሊ-ኒሊ መታጠፍ ነበረበት። ይህ የሚያሳየው አንድ ሰው ፊት ለፊት, ከፍተኛ ኃይልን ለብሶ እንኳን, ኢምንት መሆኑን ነውየአላህ ፊት። ቤተመቅደሱ በብዙ ህንጻዎች የተከበበ ነበር፡ አንድ ማድራሳ (ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት እና ሴሚናሪ)፣ ካራቫንሰራራይ፣ የድሆች ሆስፒታል እና ወጥ ቤት። በግቢው መካከል ለሥርዓት ውዱእ የሚሆን ምንጭ አለ።

ሰማያዊ መስጂድ የተጠራበት ምክንያት የቤተ መቅደሱን የውስጥ ክፍል የሚያስጌጡ ሰማያዊ ሰቆች በዝተዋል። በ1609 ግንባታውን የጀመረው ወጣቱ ሱልጣን ገና 18 ዓመት ሲሆነው በእጁ ስራ ሲጠናቀቅ ደስ ሊለው የሚችለው ለአንድ አመት ብቻ ነበር፡ ግንባታው በ1616 ተጠናቀቀ እና በ1617 የ26 አመቱ አህመድ አህመድ በታይፈስ ሞተ። መካነ መቃብሩ የሚገኘው "አህመዲያ" በተሰኘው ግንብ ስር ነው ህዝቡ በግትርነት ሰማያዊ መስጂድ እያለ የሚጠራው።